Kieselguur, ook wel diatomeeënaarde genoemd, is een natuurlijk voorkomende silicatensteen die voornamelijk bestaat uit de gefossiliseerde resten van oude diatomeeën, een soort microscopische, eencellige algen. Deze algen hebben silicaten schalen die, wanneer ze sterven, zich opstapelen op de bodem van waterlichamen en mettertijd door geologische processen diatomeeënaardeformaties vormen.
De belangrijkste chemische samenstelling van diatomeeënaarde is SiO2, die vaak meer dan 80% van de inhoud uitmaakt, met sporen van andere oxiden zoals Al2O3, Fe2O3, CaO, MgO en organische verstervingen. De unieke fysieke eigenschappen omvatten een hoge porositeit (tot 90%), een grote specifieke oppervlakte en een sterke adsorptiecapaciteit, wat te wijten is aan zijn microporheidsstructuur.
Diatomeeënaarde is lichtgewicht, zacht en porieus, met een verscheidenheid aan kleuren, variërend van wit tot grijsachtig-wit, lichtgeel of zelfs lichtbruinachtig-grijs. Het heeft een hoge smeltpunt, chemische stabiliteit en is onoplosbaar in hydrochloriczuur, maar oplosbaar in alkalien.
Door zijn uitzonderlijke eigenschappen wordt diatomeeë aangewend in verschillende industrieën. In de landbouw dient het als een natuurlijke meststof en bodemverbeteraar, waarbij het de bodemstructuur, luchtdoorlatendheid en waterretentie verbetert. In de bouwindustrie wordt het gebruikt als isolatiemateriaal en warmtebehoudsmiddel vanwege zijn goede thermische isolatie en hygroscopische eigenschappen. Bovendien is diatomeeë een ideaal filtermedium in waterzuivering, in staat om oplosbare vaste stoffen, zware metalen ionen, bacteriën en organische verontreinigingen te verwijderen.
