Iron(III) oksididan (Fe₂O₃) tuzilgan oksid qiroq pigmentlari, bo'yalar va boshqa san’atli o'rnatmalarda muhim komponent sifatida uzun va rangli tarixga ega. Qutub-qutubdan qizilgacha eng kuchli va yerlik ranglardan mashhur bo'lgan oksid qiroq pigment sifatida minglab yillardan beri ishlatilgan. Dasturlash davri inslari shu maddani tabiiy ochre oqimlaridan foydalandi va ma'muriyat va stonetaj san'ati uchun yorug' bo'yalar yaratdi.
Vaqt o‘tish bilan, oksid demqur rangli tozaliklar evolutsiyaga o‘tkazildi va og‘ir Yevropa kunduz qayerlari va Xitoy murallariga kirib chiqdi. Sanoatda oksid demqur baland haroratlarda oldindan kelgan maddalar niyozini hisoblash orqali ishlab chiqiladi, bu erda bo‘lish joyida hem qadirdor, hem nurlardan himoyalangan toza olinadi.
Oksid demqur ikki asosiy shaklda mavjud: α-Fe₂O₃, tabiiy holatda hematit sifatida eng qadrdor va mashhur shakl, va γ-Fe₂O₃, baland haroratlarda α-Fe₂O₃ ga aylantiriladi. Ikki shakl ham rangli tozaning ko‘p tarzlikiga qo‘shimcha bo‘lib, turli ranglardagi shuiling va usullarni ta’minlaydi.
Rangli tozalar albatta rang va yozuvchi materiallari sifatida foydalaniladi, balki keramika, rezina va katalizatorlar va tozalash agentlari sifatida ham ishlatiladi. Ularning qadirdorligi va zamin ranglari spektrini hosil qilish imkoniyati ularni ijodiy va sanoatiy kontekstlarda qiymat berilgan qiladi. Shuning uchun, oksid demqur rangli tozalar turli xil usullarda muhim rol o‘ynaydi, ularning davom etuvchi ma’nosidan va ko‘p tarzlikidan shahadat beradi.
